'Koçerlik yapmasak eksik yaşarız'

ŞIRNAK - Karların erimesiyle birlikte Şırnak'ta Koçerler, hayvanlarını yaylalara çıkarken, İdil'in Deşta Darê (Sırtköy) Köyü'nde hayvancılıkla uğraşan köylüler de yaylaların yoluna koyuldu. Köylüler, hayvanlar için otlak alanların olduğu yaylalarda 4-5 ay kalırken, hem köylerde hem de yaylalarda kadınların gösterdiği çaba dikkat çekiyor.

Zahmetli ve zor olan Koçerlik yaşamına katlanan kadınlar, hayvanlardan sağdıkları sütten elde ettikleri peynir ve yoğurdu il ve ilçelerde satarak geçimlerini sağlıyorlar. Deşta Darê Köyü'nde yaşayan Fatma Kuşmat (50), 150 keçi beslediğini ve yaylalara çıktıkları zaman hayvanlardan daha fazla süt sağdıklarını söyledi.

'Yasaklar bizi zorluyor'

Koçerliğin yaşamlarının bir parçası olduğunu söyleyen Kuşmat, uzun zamandır Koçerlik yaparak geçimlerini sağladıklarını belirtiyor. Çocukluğundan beri yaylalara çıktığını anlatan Kuşmat, yaylarda yaşadıkları sorunları şöyle anlatıyor: "Hayvanlarımızı Faraşin ve Serhat bölgesindeki yaylalara götürüyoruz çoğu zaman. Burada bazen yaylalar askerler tarafından yasaklanıyor. Bırakmıyorlar hayvanlarımızı otlatalım. Bu bizi çok zorluyor. En verimli yaylalar çoğu zaman yasaklanıyor. Bütün bunlara rağmen biz yine de yaylaya çıkıyoruz. Çünkü yaylaya çıkmak Koçerlik yaşamımızın bir parçası haline geldi. Biz Koçerlik yapmasak eksik yaşarız."



'Çalışıyoruz, satıyoruz, yaşıyoruz'

40 yıldır hayvancılıkla uğraştıklarını anlatan Kuşmat, "Günlük 15-20 kg peynir satıyoruz. Hayvanlarımızdan elde ettiğimiz sütü, peynir ve yoğurt yapıp satıyoruz. Hazırladığımız ürünleri günlük ya da bir haftadan sonra genelde Cizre'ye götürüp esnaflara satıyoruz. Cizre'de peynirciler çarşısında sattığımız ürünlerimize karşılık aldığımız para ile günlük ihtiyaçlarımızı karşılıyoruz. Aslında bir bakıma değiş tokuş yapıyoruz diye bilirim. O paralarla çocuklarımızın giyim ihtiyaçlarını ve günlük yiyecek ihtiyaçlarımızı karşılıyoruz."

Koçerlerden Kumri Balcı (45) ise, yaylalara çıktıkları zaman dağlık alanlarda topladıkları ve bölgede büyük rağbet gören doğal bitkilerden Kenger, Lolik (Lor) ve sirik gibi çeşitli bitkileri de şehir merkezlerine getirip sattıklarını söylüyor. Balcı, "Yayla ve meralarda doğal ortamlarda hayvancılık yapmak kolaydır. Özelikle kışın hayvan beslemek çok zordur. En büyük yük ise biz kadınların omzunda oluyor. Hayvanlarla bire bir biz ilgileniyoruz. Sağıyoruz, ürünlerini değerlendiriyoruz. Ve ürünlerin satışını da biz yapıyoruz."

'Sattığımız peyniri kendi ellerimizle yapıyoruz'

Koçer kadınlardan Leyla Kuşmat (40) da, yıllarca Koçerlik yaptığını anlatarak, bu yaşamın bir kültür olduğunu söylüyor. Doğal yaşamı sevdiklerini ve Koçerlikten vazgeçmeyeceklerini aktaran Kuşmat, "Yaylalarda doğal bir ortamda yaşıyoruz. Elektronik birçok eşyadan uzak, tamamıyla doğal bir hayat var. Ben buraları seviyorum. Bu şekilde yaşamak bizim için anlamlı ve önemlidir. Her şey burada doğal" diye konuştu.

Koçer kadınların ürünlerini satmak için işyeri açtı

Cizre'de peynirciler çarşısında esnaflık yapan Hacı Botan, işyerinde sadece Koçerlerden aldığı ürünleri sattığını söylüyor. Botan, "Kadın Koçerler getirdikleri peynir, yoğurt, yağ ve benzeri ürünler çok temiz ve doğaldır. Bunun müşterisi de her yerden çıkıyor. Biz burada onlara yardımcı olup ürünlerini alıyoruz. Onların sayesinde bizde iş yapıyoruz. Uzun zamandır onlarla çalışıyorum. Gerçekten çok memnunum onlardan" dedi. DİHA