Ümit Yazıcıoğlu

Ümit Yazıcıoğlu

Erdoğan'ın Peres'e sert çıkışı

Erdoğan'ın Peres'e sert çıkışı

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra Türkiye-İsrail ilişkileri 28 Mart 1949 tarihinde Türkiye'nin İsrail'in bağımsızlığını tanımasıyla başladı. Böylece Türkiye İsrail'i tanıyan ilk Müslüman ülke olduğunu kanıtladı. Türkiye ve İsrail arasındaki yeni ortaklık Soğuk Savaş sonrası dönemde Orta Doğu'nun uluslararası dinamiklerinin önemli bir özelliği haline gelmiştir

İsrail, sadece Filistin meselesinin değil tüm Ortadoğu meselesinin ayrılmaz bir parçasıdır. Günümüzde Türkiye ve İsrail devletleri askeri, stratejik ve diplomatik açıdan çok sıkı bir ilişki içindedirler. Dolayısıyla Türkiye"nin İsrail"i tanıyan ilk Müslüman ülke olduğunu, iki ülkenin 1996 yılında güçlü savunma ve istihbarat bağları öngören bir anlaşmayı imzaladığını unutmamamız gerekir. Türkiye'nin İsrail'le olan bu ilişkileri zaman zaman Arap-İsrail Sorunundan dolayı olumsuz bir şekilde etkilendiyse de hiç bir zaman bu  ilişkilerde önemli bir bozulma gözlenmemiştir.

Türkiye-İsrail ilişkilerine bakarken gözden kaçırılmaması gereken diğer bir husus ise, bu ilişkiyi bir Müslüman-Yahudi ilişkisi olarak algılamanın yanlışlığıdır. Haklı bir davayı yanlış bir şekilde savunmaya kalkarsanız, hem kendiniz hem de ülkeniz çok zor duruma düşebilir. Dolayısıyla her iki ülkenin liderleri  Erdoğan ve Peres bilmelidirler ki dış politika tansiyon ve asabiyet üzerine değil, soğukkanlılık ve stratejik akıl üzerine kurulmalıdır. Somut ve keskin tepkiler, ancak böyle olduğu takdirde, beklenen yararı sağlayacaktır.

Ehud Olmert"in Türkiye ziyaretine gelince.

Olmert"in Türkiye ziyareti tek başına anlamlı değildir; ancak ABD eski Dışişleri Bakanı Rice"nin o dönem Ortadoğu turu ve Türkiye"nin siyasi ve askeri kanadının en üst makamlarının ABD´yi o dönem ziyaretleriyle beraber düşünüldüğünde anlamlıdır. Dolayısıyla Olmert"in anlattıklarına Başbakanın Ankara"da hemen inanmaması gerekirdi. Zaten Başbakan Erdoğan´ı ilk etepta Davos´ta sinirlendirende Olmert tarafından kendisine Ankara"da yanlış bilgilerin verilmesinden kaynaklanmaktadır.

Peresinde belirttiği gibi, dostlar zaman zaman kendi aralarında tartışabilirler. Dolayısıyla „Orta Doğu'da Barış“ konulu panelde Başbakan Erdoğan, İsrail Cumhurbaşkanı Peres'i, Filistin'e karşı orantısız güç kullanmakla  Davos"ta eleştirdi. Bu bağlamda İsrailli devlet ve askeri yetkililerin, Gazze"ye yaptıkları saldırının Uluslararası hukuka göre savaş suçu niteliğinde olduğunun Peres tarafından da anlaşılması gerektiğini ima etmeye çalıştı. Zaten bu bağlamda Başbakan Ehud Olmert ve Dışişleri Bakanı Tzipi Livni´nin, ülkelerinin son derece önemli siyasi, ekonomik ve askeri ilişkiler sürdürdüğü Türkiye'nin Gazze operasyonunu bu kadar katı bir şekilde kınayacağını düşünmedikleri de ortaya çıktı.

Peres ise oturumda diplomatik nezaket kurallarını  aşarak 22 dakika yüksek sesle, Erdoğan'a kendilerinin haklı oldukları iddiasını dile getirdi.  Peres"e göre “kendileri, hiçbir zaman ateşkese başlayamamış. Filistinliler ateşkesi hep bozmuşmuş. Ayrıca Erdoğan'la Olmert görüşmesi olduğunda operasyon kararı verilmemişmiş. 15 bin İsrailli yerleşimciyi Gazze'den dışarı çıkardıkları halde, İsraile hamas tarafından hep roket atılıyormuş”.

Bunun üzerine söz hakkı isteyen Başbakan Erdoğan'a  „panelin modaretörü ikiyüzlü davranarak” söz hakkı vermek istemedi. Erdoğan ise kendisine karşı sergilenen bu yanlış tutuma haklı olarak sinirlendi „Davos benim için bitmiştir, artık Davos'a gelmem“ diyerek toplantı salonunu terk etti. Bölgesel ve uluslararası ilişkileri açısından bakıldığı zaman, Erdoğan"ın bu çıkışı İsrail- Türkiye ilişkilerini etkilenmez, çünkü İsrail Türkiye ile anlaşmazlık istemiyor. Ama Erdoğan"ın tavrı bütün Arap ve Türk dünyasının gözünde onu büyük bir lider konumuna getirmiş olabilir.

Filistin'de bütün dünyanın gözü önünde olup bitenlere karşı Türkiye"nin bir tepki göstermesi gerekiyordu.  Başbakan Erdoğan´da bunu Davos´ta yaptı, cesur davrandı, İsrail Cumhurbaşkanı'na gereken cevapları verdi, büyük bir insan olarak şimdi arap dünyasında alkışlanacak. Tavrıyla önemli bir başarı kazanmış olabilir, çünkü önemli bir sahnede rol aldı ve bu rolü yerine getirdi. Diplomatik kaynaklardan edindiğim  bilgiye göre “İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, Davos'taki oturum sırasında kendisine sert bir çıkış yapan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı aramış ve "Olanlardan büyük üzüntü duyuyorum. Türkiye ve İsrail arasında güçlü ilişkiler var. Türkiye'ye ve şahsınıza büyük saygı duyuyorum. Sesimin duyulmadığını sandığım için sesimi yükselttim”, demiş. Bir nevi Erdoğan"dan özür dilemiş.

Sonuç:

İsrail konulu tartışmaların temel eksenini ne yazık ki reel politik değil ideolojik yaklaşım oluşturmaktadır. Hiçbir zaman güçlü haklı değildir. Haklı olan güçlüdür. Filistin halkı Hamas"tan ibaret değil. Ama Hamas"ı yok sayarak, Filistin sorununda yol alamazsınız.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
50 Yorum
Ümit Yazıcıoğlu Arşivi