Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmeliğin 5’inci maddesinde; ‘Herkes, Kanun ve bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usuller çerçevesinde bilgi edinme hakkına sahiptir.’denilmektedir.

Ben de kafama takılan bazı soruları 2006 yılının Eylül ayında Hakkari Valiliği İnternet Sayfasına ‘Bilgi Edinme Yasası’ çerçevesinde yaptığım başvuruyla sundum.

Hakkari’de yolsuzluk ve vurgun gelimeleri son zamanlarda halkın dilinden düşmez olmuştur. Bu nedenle de devletin bu konudaki görüşlerini merak ettim.

Acaba başvuruyu eksik mi yaptım diye düşündüm ve bunun üzerine bilgi edinme yasasını biraz araştırmaya koyuldum. Hakkari Valiliğin resmi İnternet sayfasında yer alan kanunla ilgili yönetmelikte (Madde 14) kanunla ilgili belirtilen unsurları içermeyen elektronik posta yoluyla gönderilmiş başvuru dilekçeleri veya formları işleme konulmaz ve durum başvuru sahibine bildirilir denmektedir.

Yine 15’inci maddede; “Bilgi edinme birimlerinde görevli personel, bilgi edinme başvurusunda bulunan kişilere yol göstermekle ve Kanun kapsamında sahip oldukları hakları kullanabilmeleri için yardımcı olmakla yükümlüdür. Görevli personel bu amaçla, dilekçe veya formlardaki şekil noksanlıklarını başvuru sahiplerine başvuru anında belirtir ve bunların nasıl giderileceği konusunda yol gösterir.”denilmektedir. Ancak bana başvurumla ilgili şuana kadar herhangi bir bilgi veya yol gösterici uyarıda bulunulmadı. Bu da başvurumda herhangi bir yanlışlığın olmadığını göstermektedir.

İstenilen bilgi ve belgelerin belirsizliği konusunda da 16’ncı maddede; “Başvuru dilekçesi veya formuyla istenen bilgi veya belgeler, yeterince açık ve anlaşılır değilse, kurum ve kuruluşlar başvurunun hangi nedenlerle yeterince açık ve anlaşılır olmadığını başvuru sahibine bildirebilir ve ek bilgiler sunmasını isteyebilir.”deniliyor. Bu maddeye göre istediğim bilgi ve belgelerin belirsiz olmadığını ortaya koymakta.

Başvurunun Cevaplandırılması:

Yönetmeliğe göre, (Madde 20) “Kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye erişimi on beş iş günü içinde sağlarlar. Ancak istenen bilgi veya belgenin, başvurulan kurum ve kuruluş içindeki başka bir birimden sağlanması; başvuru ile ilgili olarak bir başka kurum ve kuruluşun görüşünün alınmasının gerekmesi veya başvuru içeriğinin birden fazla kurum ve kuruluşu ilgilendirmesi durumlarında bilgi veya belgeye erişim otuz iş günü içinde sağlanır. Bu durumda, sürenin uzatılması ve bunun gerekçesi başvuru sahibine on beş iş günlük sürenin bitiminden önce bildirilir.” Ancak ben başvuruyu yaptığım süreden 15 gün sonrasına kadar herhangi bir cevap alamadım. Üstelik 18’inci maddede, “Başvurunun reddedilmesi halinde bu kararın gerekçesi ve buna karşı yapılabilecek başvuru yolları ve süreleri belirtilir. Kamu görevlilerinin ihmali veya kusurlu davranışları nedeniyle, Kanunda belirtilen süreler içinde başvurunun cevaplandırılmaması, kurum ve kuruluşların cevap verme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.”denilmektedir.

Yaptığım başvuruda cevabı hem elektronik hem de posta yoluyla talep etmiştim.

Başvurum herhangi bir ücreti ödememi gerektiriyor mu?

Yönetmeliğin 22’nci maddesinde, “Kurum ve kuruluşlar erişimini sağlayacakları bilgi veya belgelerin, erişim maliyeti tutarı ve ödemenin nereye yapılacağı hakkında başvuru sahibini, başvuru tarihinden itibaren on beş gün içinde bilgilendirir.”denilmesine rağmen bu konuda da tarafıma herhangi bir ücret bildirilmemiştir.

Kanunda istisna sayılan bilgi veya belgelere ilişkin talepleri içeren yönetmeliğin 24’üncü maddesinde de, “Kanunda bilgi edinme hakkının istisnaları olarak düzenlenen konularda yapılan bilgi edinme başvuruları reddedilir ve ret kararı başvuru sahibine gerekçeli olarak bildirilir.”deniliyor.

Bütün bunlar bir yana ben başvurumun ulaşmamış olabileceğini var sayarak 27 Kasım 2006’da Valiliğin elektronik posta adresine yolladığıma mailde: “01.09.2006  Tarihinde bilgi edinme yasasından faydalanmak üzere Valilik makamına e-mail yoluyla sunduğum bilgi edinme forumu başvuru tarihimden 3 ay geçmesine rağmen herhangi bir şekilde bana cevap yollanmamış ve 15 gün içerisinde bana dönülmesi gerekirken hiçbir şekilde haber verilmemiştir.”demiştim. Ancak buna rağmen bana o konuda gerek posta yoluyla gerekse de elektronik ortamda herhangi bir cevap ulaştırılmadı.

Peki neydi merak edip, edinmek istediğim bilgiler?

Hakkari Valiliği'ne sunduğum 'Bilgi Edinme Başvuru Formu'nda şu sorular yer almaktaydı:

“1- Hakkari ilimiz ve ilçelerinde daha önce yapılan yol asfaltlama ihalelerinde asfaltlanması yapılmış olarak görülen köy yollarının listesi, ihale tarihleri ve yapılan ihalelerde ihaleyi alan tüzel yada gerçek kişilerin işi bitirme tarihleri…

2- Şemdinli İlçesine bağlı Öveç Köyü dahil olmak üzere yaklaşık 15 köy ve mezranın ulaşımını sağlayan karayolu için şuana kadar (20 yıllık zaman zarfında) kaç defa asfatlama ihalesi çıkmıştır? Bu ihalelerden asfaltlanma çalışmasının tamamlandığı yönünde sonuçlanmış ihale var mıdır? Eğer varsa şuan yola hiç asfalt dökülmediği biliniyor mu?

3- Köy, mezra veya belde yollarının KÖYDES projesi kapsamında stabilizesi veya asfaltlama çalışmaları yapılan köy yolları Hakkari Valiliğince denetleniyor mu? Bu yollardan stabilizesi tam yapılmadığı için ihaleyi alanlara tekrar yaptırılmak zorunda bırakılan köy yolları var mı?

4- Derecik beldesinin yolunun yapımı şuan ne aşamada? Bu yıl bitirilmesi ihtimali var mı? Resmi kayıtlarda yol asfalt olarak görülüyor mu?

5- Özellikle yukarda 2’inci maddede sözü ettiğim yaklaşık 15 köy ve mezranın ulaşımını sağlayan yolun daha önce asfaltlanması yönünde ihalelerin yapılmış olduğu ve bu ihalelerin başarısızlıkla sonuçlandığı ancak ihaleyi alan kişilerin de ihale bedellerini aldıkları civar köylerde oturan köylülerle yaptığım görüşmelerde iddia edildi. Hakkari Valisi Sayın Ayhan Nasuhbeyoğlu’nun bu konuda bir araştırması var mıdır? Eğer iddialar doğruysa daha önce ihaleleri alıp gereğini yapmayanlara karşı cezai bir uygulama yapılacak mı? Sayın Nasuhbeyoğlu’nun bu iddialar hakkındaki görüşeri nelerdir?”

Yukarıda sıraladığım hiçbir soruya yıllardır kafalarda cevapsız kalan birçok soru gibi cevap alamadım. 1 Eylül 2006 tarihinde yaptığım başvuruya aradan yaklaşık 6 ay geçmesine rağmen hiçbir bir bilgi alamadım.