Heftrengi moda oldu

Necip Çapraz'ın Özel Haberi:

Önceki günlerde tarihçi-yazar İhsan Çölemerikli'nin oğlunun düğününde Yüksekova Haber Gazetesinin objektiflerine takılan bu yeni moda giyim ile ilgili bir araştırmayı dikkatlerinize sunuyoruz.

Bölgede kadınların baş örtüsü, gelinlerin duvak olarak kullandığı örtüyü son zamanlarda yöresel giysi olan 'fistan' olarak yaptıranların sayısı arttı.  

“Qutkê bukê heft renge sorgul jê dibare”

Konu ile ilgili Yüksekova Haber'e açıklama yapan Hakkarili Tarihçi, Yazar ve Halkbilimci İhsan Çölemerikli, son yıllarda kızların başlarına taktığı heftrengi veya hurriyet dediğimiz yedi renkten oluşan baş örtüsüne büyük rağbet olduğunu belirterek, “Biliyorsunuz yedi ana renk var. Sümerlerde yedi kent var. Yunanlarda yedi bilge var. Heredot diyorki: “Ben Kürtlerin başkenti Ekvatan'a (Hemedan) gittiğimde yedi renkten oluşan bir kaleyle karşılaştım.” Her halka taşın hangi renkten oluştuğunu da tarif ediyor. Mesela diyor ki: “En dışta beyaz taşlar, sonra gri taşlar, sonra kırmızı taşlar, 6. halkada gümüş rengi, en ortadaki halka yani kralın oturduğu yerde altın renkte yapılmıştı.” Bu gelenek Kürtlerde de çok yaygındır. Dağlılarda mitoloji çok güçlüdür. Mesela bizim Hakkari türkülerine de yansıyan şekli vardır. “Geliyê Qewalê tenge e narê hey narê, / Şeşxanan ve da deng e  narê hey narê, / Qutkê bukê heft renge sorgul jê dibare””şeklinde konuştu.

“En fazla sevilen renk kırmızı”

Kültür Araştırmacısı Selim Oremari ise yöredeki insanların doğada gördükleri renkleri kıyafet olarak kendi üstünde görmek istediklerine işaret ederek: “Renkler arasında en fazla sevilen de kırmızıdır.”dedi.

“Hakkari'de yeni yeni gelişen bir moda"

Halkoyunları Uzmanı Namık Boyer, gökkuşağı renklerinin kızlar tarafından özellikle kıyafet olarak giyilmesinin anlamlı olduğunu vurgulayarak, “Biliyorsunuz geleneklerimizde gökyüzünde görülen gökkuşağının halk arasında kutsal bir anlamı vardır. Yani özellikle bir dileği olan insanın bu gökkuşağı üzerinden atlaması ile muradına ereceği söyleniyor. Oysa insanlar bu gökkuşağına ne kadar yakın olsalar dahi aslında ulaşılması zor bir doğa olayıdır. Bu nedenle insanlarımız arasında gökkuşağına gizemli bir sempatileri vardır. Özellikle bu örtü olarak da çok rağbet görülen ve sevilen bir renk cümbüşüdür. İnsanlar yalnız başını örtmek dışında vücudunu da örtecek şekilde fistan yapmışlar. Bu da Hakkari'de yeni yeni gelişen bir modadır. Güzel ve kızlarımıza yakışan bir kıyafet olmuştur. Biz gelecek yıllarda bunu halkoyunları kıyafeti olarak da kullanabiliriz. Özellikle halkoyunları yarışmalarında giysi olarak da diktirebiliriz.”dedi.

Düğünde bu giysilerden giyen Viyan Dağgöl isimli genç kız, bu giysileri giymesini amcamın fikrine bağlayarak, “Herkes çok beğeniyor. Yöresel kıyafetlerimizi ve renklerimizi yaygınlaştırmamız gerekiyor.”dedi.