HDP’nin “Çerkes Soykırımı Tanınsın” Önergesi reddedildi

Önerge lehine söz almasına rağmen CHP’li  Ali Rıza Öztürk’ün “Çerkes kardeşlerimiz içlerine atma olgunluğunu gösterdiler ve cumhuriyetin iyi birer örnek vatandaşları olma hedeflerinden hiç sapmadılar” sözleri asimilasyon politikalarının nasıl sahiplenildiğini de çarpıcı bir şekilde ortaya koydu. Öztürk ayrıca MHP ve AKP’nin özellikle Ermeni Soykırımı için kullandığı ” “siyasi istismar yapılıyor” vurgusu, “konuyu tarihçilere bırakalım” söylemini aynen kullanmaktan imtina etmemesi ise dikkatlerden kaçmadı.

HDP’li Dora: “Çerkesler Okullarda ‘Türklerin bir kolu’ diye Anlatıldı”

Önergeye ilişkin söz alan HDP Mardin Milletvekili Erol Dora, Çerkeslerin büyük bölümünün sürgünlerde yok olduğunu ifade ederek, yaşadıklarının “soykırım” olduğunu vurguladı. Kafkas dillerinin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını hatırlatan Dora, Çerkes Ethem’e itibarının iade edilmesini de talep ederek şunları söyledi:

“Cumhuriyetin kuruluş aşamasında Anadolu’daki diğer halklarla birlikte eşit ve özgür bir yaşam için mücadele eden Çerkesler eşit ve özgür yaşamdan pay alamamış, dillerini, isimlerini, kimliklerini unutmaya zorlanmışlardır. Üstelik cumhuriyetin kurulması sürecinde her türlü katkıyı sağlayan ve halkının tüm gücünü bu savaşa yönlendiren Çerkes Ethem hainlik yaftasıyla itibarsızlaştırılarak hâlen birçok tarih kitabında, ders kitaplarında yer almaya devam etmektedir. Cumhuriyet tarihi boyunca da Çerkeslere dönük asimilasyon politikaları devam etmiş, Çerkesler okullarda öğrencilere Türklerin bir kolu olarak anlatılmıştır.”

HDP’li Dora: “Çerkesler de Diğer Halklar Gibi İnkar ve Asimilasyonun Kurbanı Olmuştur”

Sürgün ve yer değiştirme politikalarının uzun süre devam ettiğini belirten Dora, “Türkiye’deki diğer halklar gibi Çerkesler de inkâr ve asimilasyon politikalarının kurbanı olmuşlardır. Toplumsal barışın inşası için Türkiye’de yaşayan tüm farklı kimliklerle beraber Çerkeslerin de dillerini, kültürlerini, kimliklerini yaşayabilmesi ve yaşatabilmesi adına tüm kolektif hakları tanınmalı ve var olan yasal engeller kaldırılmalıdır.” dedi.

HDP’li Dora: “Çerkes soykırımı tanınsın”

21 Mayıs Çerkeslerin soykırım ve sürgününün simgesel tarihi olarak kabul edilmeli ve bu tarihsel gerçek tanınmalıdır önerisini sunan Dora ayrıca, “Rusya’yla gerekli anlaşmalar yapılarak Türkiye Çerkeslerinin ana yurtlarıyla olan bağları yasal olarak da sağlanması” gerektiğini söyledi.

AKP Grubu adına söz alan Recep Özel, “Burada, Meclis çatısı altında hiç kimsenin Meclis araştırması önergesi aleyhine olması mümkün değildir.” diyerek meclisin bir hafta içinde kapanacağını hatırlattı. Bingöl Milletvekili İdris Bakuken de “destek verin o zaman” diye seslendi.

CHP’li Öztürk: “Fransızlar da Cezayirlileri öldürdü özür dilemedi”

CHP Grubuna adına söz alan Mersin Milletvekili Ali Rıza Öztürk öneri lehinde söz almasına rağmen, “tarihte yaşanmış ve tarihselleşmiş, tarihçilerin araştırma ve soruşturma konusu hâline gelmiş olayların siyasi istismar konusu” yapılmaya çalışıldığını öne sürdü. AKP’nin Ermeni Soykırımı’na ilişkin kullandığı dili aynen kullanan CHP’li vekil, Soma katliamı sonrası dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan’ın sözlerini hatırlatacak şekilde vurgular kullanması ise dikkat çekti.

Öztürk, “Yani örneğin Amerikalıların Kızılderilileri yok etmesi de bir sorun; Fransızlar 2 milyon Cezayirliyi öldürdü, hiç özür dilemedi. Bunlar da bence önemli konular.” ifadelerini kullandı.
Hatırlayacağınız üzere, Soma katliamı sonrası Erdoğan 1800’lerde madenlerde yaşanan işçi ölümlerini tek tek saymıştı.

CHP’li Öztürk: “Çerkesler Sıkıntıları İçine Atma Olgunluğu Gösterdi”

Öztürk Çerkes Ethem ile ilgili olarak “bazı üzücü olaylar oldu. Okul kitaplarında yer alan ifadeler Çerkes toplumunu incitmektedir. Ama, o dönemde yaşanan sıkıntıları Çerkes kardeşlerimiz içlerine atma olgunluğunu gösterdiler ve cumhuriyetin iyi birer örnek vatandaşları olma hedeflerinden hiç sapmadılar” diye konuştu.

AKP’li Bilgin: “Gündem Yoğun”

Öneri aleyhinde söz isteyen AKP’li Hilmi Bilgin, “Halkların Demokratik Partisi tarafından verilen grup önerisinin içeriğine katılmamak mümkün değil” diyerek konuşmasına başlasa da, CHP’li Öztürk’ün ifadelerini kullanarak meseleyi tarihçilere bırakmaya vurgu yaptı. Bilgin, “gündemin yoğunluğu sebebiyle” öneriye karşı çıktıklarını öne sürdü.

Konuşmaların ardından HDP’nin grup önerisi karar yeter sayısının bulunmadığı için tekrarlanan ikinci oylamada kabul edilmeyen önergede şu talepler yer alıyordu:

- Çerkeslerin de sorunlarının giderilmesi için temel hak ve özgürlükleri temel alan, evrensel normlara uygun, sivil, çağdaş bir anayasa hazırlanmalı,

- Yurttaşların dillerini, dinlerini ve kültürlerini istedikleri gibi yaşamalarını engelleyen tüm yasaklar kaldırılmalı,

- İnsan hakları ile dil ve kültürel hakların geliştirilmesini güvence altına alan tüm uluslararası sözleşmeler hiçbir çekince konulmadan onaylanmalı ve uygulanmalı,

- Çerkes kimliğinin ifadesi ve yaşatılmasına ilişkin her türlü engel ortadan kaldırılmalı, bir toplum ve kültür olarak Çerkeslerin varlığı kabul edilmeli,yaşadıkları yerleşim birimlerine istedikleri isimleri koyabilmeli,

- Çerkes köylerine eski isimleri geri verilmeli,

- Ayrımcılık ve her türlü ırkçılıkla aktif bir şekilde mücadele edilmeli, özellikle ders kitaplarından dil, din, kültür farklılığı temelinde ayrımcılığı ve nefreti körükleyen tüm ifadeler çıkarılmalı

- Çerkes Soykırımı tanınmalı

- Çerkeslerinin ana yurtlarıyla olan bağları yasal olarak da sağlanması için Rusya ile gerekli anlaşmalar yapılmalıdır.