Dokunulmazlıkların kaldırılması bugün görülecek

Meclis dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifi için bugün toplanacak. Eğer genel kurulda yeter milletvekili sayısına ulaşılırsa teklifin birinci tur görüşmeleri bugün ikinci tur görüşmeleri ise 20 Mayıs Cuma günü gerçekleştirilecek. Genel Kurul, bügün saat 15.00’de, cuma günü ise saat 10.00’da toplanacak. Meclis 12 Mayıs Perşembe günü teklifi görüşmek için toplanmıştı. Ancak AKP vekillerinin bir kısmı Genel Kurul’a gelmedi. TBMM Genel Kurulu’nun toplanabilmesi için yeter sayı olan 184 milletvekili olmadığı için kapandı. Genel Kurul’da 183 kişi vardı.

AKP vekillerine çağrı yaptı

AKP TBMM Grup Başkanlığı, partili milletvekillerine yaptığı duyuruda, milletvekillerinin programlarını mazeretsiz Genel Kurulda olacak şekilde yapmalarını istedi.

Elitaş hakkındaki  gensoru

HDP’nin Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş hakkında verdiği gensoru önergesinin gündeme alınıp alınmayacağına dair görüşmeler ise bugün günü yapılacak. Anayasa Komisyonu Anayasa’da Milletvekili Dokunulmazlığını düzenleyen 83. Madde’nin değişmesi için AKP’nin verdiği değişiklik teklifini görüşürken kavga çıkmıştı. Komisyon 3 Mayıs günü teklifi geçirirken HDP’li üyeler komisyonu terketmişti.

129 vekilin dosyası

Yasa değişikliği Genel Kurul’dan geçtikten sonra 129 milletvekilinin dosyaları, ilgili il ve ilçelerdeki savcı ve yargıçlara gönderilecek. Milletvekilleri sorgulanacak, mahkemeye sevk edilecek; tutuklu veya tutuksuz yargılanacaklar. HDP’nin 354, CHP’nin 179, AKP’nin 46, MHP’nin 17 dokunulmazlık dosyası bulunuyor. Bağımsız milletvekillerine ait dosya sayısı ise 5.

Hakkında fezleke düzenlenen milletvekillerinin partilere dağılımı da şöyle: CHP 51, HDP 49, AKP 27, MHP 7 ve bağımsız 1.

Mevzuat ne diyor?

TBMM İçtüzüğüne göre, anayasa değişiklik tekliflerinin görüşmeleri, diğer kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesindeki usule tabi; ancak, bu teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülüyor. İkinci görüşmeye, birinci görüşmenin bitiminden 48 saat geçmeden başlanamıyor. Birinci turda görüşmelerin ardından maddelere geçilmesi ile birinci ve ikinci madde için gizli oylama yapılacak.

İkinci görüşmede yalnızca maddeler üzerinde verilmiş değişiklik önergeleri görüşülüyor, birinci görüşmede üzerinde değişiklik teklifi bulunmayan bir madde hakkında ikinci görüşmede önerge verilemiyor. İkinci görüşmede ise maddeler ve tümü olmak üzere yine üç gizli oylama yapılacak.

Referandumsuz 367 oy gerekiyor

Anayasa’nın 175. maddesine göre değişikliğinin referanduma gitmeksizin kabul edilebilmesi için 367 oy gerekiyor. TBMM’de Meclis Başkanı İsmail Kahraman dışında AKP’nin 316, CHP’nin 133, MHP’nin ise 40 milletvekili var. Ancak üç partinin toplam milletvekili sayısı 489 olsa da, Genel Kurul’daki oylama gizli yapılacağından partilerden fire bekleniyor. Teklife Genel Kurul’da, 330 ile 367 arasında oy çıkması halinde, gözler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çevrilecek.

Referandum için 330 oy gerekli

Anayasa değişiklik tekliflerinin birinci ve ikinci görüşmelerinde, maddelerin kabulü ile ikinci görüşmenin sonunda tümünün kabulü; üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun (330) gizli oyu ile mümkün oluyor. Birinci görüşmede gerekli çoğunlukla kabul oyu alamayan bir madde, ikinci görüşmede de gerekli çoğunlukta kabul oyu alamamışsa reddedilmiş olacak. Teklif hakkında verilen değişiklik önergesinin kabulü halinde, kabul için gerekli beşte üç çoğunluğun (330) tespiti için bu önergenin oylanması gizli oylama suretiyle tekrarlanacak. Cumhurbaşkanı, Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere Meclise geri gönderebiliyor. Meclis geri gönderilen kanunu, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu (367) ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bu kanunu halkoyuna sunabiliyor.

Meclisçe üye tam sayısının beşte üçü (330) ile veya üçte ikisinden (367) az oyla kabul edilen anayasa değişikliği hakkındaki kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde, halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazete’de yayımlanıyor.

Doğrudan veya Cumhurbaşkanı’nın iadesi üzerine, Meclis üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu (367) ile kabul edilen anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri, Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabiliyor. Halk oylamasına sunulmayan anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya ilgili maddeler, Resmi Gazete’de yayımlanıyor.

Halkoyuna sunulan anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için halk oylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekiyor.